Storytelling brengt elk onderwerp tot leven
Een goede docent kan elk onderwerp leuk maken. Ik herinner me er een van de universiteit toen ik Italiaans studeerde. Meneer Delfitto. Hij gaf het verplichte vak theoretische taalkunde. Tijdens het college vlogen de affixen, suffixen en morfemen ons om de oren. Toch vertelde hij hierover met enthousiasme, anekdotes en vol vuur. Dat college over taalkunde bleek zo stom nog niet. Meneer Delfitto hield echt van zijn vak. Ik haalde fluitend een acht voor een vak dat me vooraf geen biet interesseerde.
Hoe deed hij dat? Hoe betrek je mensen bij een onderwerp – zeker als het ver van hun bed ligt? Voor elk mens geldt: je gaat pas luisteren als je openstaat voor de materie. Dat begint met een verhaal waar je je in kunt verplaatsen.
Je ziet het voor je
Met een goed verhaal laat je een onderwerp leven en maak je dingen concreet. Het roept beelden op. Je ziet het voor je. Een goed verhaal doet iets met je en roept een emotie op. En juist die emotie zorgt ervoor dat je openstaat voor de boodschap. Bij het maken van educatieve materialen werkt dit net zo.
Een gesprek laat je anders kijken
Hoe maak je moeilijke thema’s bespreekbaar in de klas? Onderwerpen als wel-of-geen orgaandonatie, problemen met geld of eenzaamheid onder jongeren bijvoorbeeld. Als een leeftijdsgenoot een persoonlijk en herkenbaar verhaal vertelt – voor de klas of via een scherm - kom je sneller tot een gesprek met elkaar. Hoe is dit zo gekomen, kun je je voorstellen dat iemand zich in de nesten werkt? Wat zou jij doen in zo’n situatie? Zo’n gesprek maakt dat je anders naar dingen gaat kijken.
Een prehistorische moord
Je kunt inhoud ook ‘verstoppen’ in een spannend verhaal. Met hints en stukjes informatie maak je leerlingen nieuwsgierig en neem je ze mee. Bijvoorbeeld door leerlingen in een expo een moord te laten onderzoeken aan de hand van een prehistorische schedel met een gat erin. Wat is er gebeurd, hoe kun je de sporen interpreteren? Wie was deze persoon, wat deed hij daar op die plek? Leerlingen gaan aan de slag, puzzelen de informatie bij elkaar en leggen samen verbanden. Hier komen allerlei vaardigheden bij kijken, zoals logisch nadenken, interpreteren, samenwerken en onderzoeken. Ongemerkt steken ze daar veel van op.
Het mysterie van de vuurtorenwachter
Of je prikkelt de fantasie met een spannende speurtocht, bijvoorbeeld over Cornelis Lely. Wie was hij en waarom was het zijn droom om de Afsluitdijk te bouwen? Waar zijn de eilanden in de voormalige Zuiderzee gebleven? Wat is er gebeurd met de vuurtorenwachter van Schokland? Welke codes zijn er verborgen in het Droge Voeten Doolhof? Op die manier leer je spelenderwijs over nut en noodzaak van waterbeheer in Nederland.
Wat vindt de wetenschap ervan?
Storytelling mag dan een relatief nieuw begrip zijn – verhalen vertellen is natuurlijk zo oud als de wereld. Een goed verhaal onthoud je beter dan droge informatie. Daarom zijn verhalen ideaal om kennis, informatie, vaardigheden en ervaringen over te dragen. Dat komt omdat we geen rationeel wezen zijn. De meeste beslissingen nemen we met ons onderbewuste brein. Dat deel van onze hersenen is ingesteld op emotie. En verhalen maken gevoelens los. Daarom gaan goede verhalen over mensen, niet over droge feiten. Pas als je je kunt inleven in iets of iemand, sta je open voor wat die persoon te vertellen heeft. En van die wetenschap kun je slim gebruik maken bij het maken van educatief materiaal of een expositie.
