Gedrag aanpassen voor het klimaat lastig? We vroegen het onze gedragswetenschapper!

Hoe motiveer je bewoners om zelf klimaatbestendige maatregelen te nemen?
Gedragsverandering begint bij het opdelen van grote doelen in kleine stukjes. Om mensen te motiveren om hun impact op het klimaat te verminderen, moeten we concrete handelingsperspectieven bieden die laagdrempelig zijn. Denk bijvoorbeeld aan het vervangen van tegels door groen. Zo organiseerden wij voor de gemeente Zeist een geveltuinactie in de Steynlaan, waarbij tegels door de gemeente werden gewipt en bewoners gratis plantjes kregen. Maar ook: korter douchen of het gebruik van de kleine wc-knop. Het is belangrijk om gedrag niet te abstract te maken, maar juist heel concreet en behapbaar. Het gaat erom dat mensen kleine stappen zetten, die bij elkaar opgeteld een groot verschil kunnen maken.

Hoe zorg je ervoor dat de gedragsverandering blijvend is?
Het is belangrijk om niet alleen te wijzen op de negatieve aspecten van klimaatverandering. Bied ook hoop door positieve ontwikkelingen te benadrukken. Denk aan het feit dat het gat in de ozonlaag kleiner wordt. Het is belangrijk om te laten zien dat ons gedrag effect heeft en dat we samen kunnen werken aan een duurzamere toekomst. Als mensen weten dat hun gedrag effect heeft, zijn ze eerder geneigd gedragsverandering vol te houden.

Waarom roept klimaatverandering weerstand op bij sommige mensen?
Dit heeft te maken met het feit dat mensen niet rechtstreeks de gevolgen voelen. De opwarming van de aarde, extra regenval: het voelt abstract. Daarnaast denkt men dat duurzaam leven extra moeite kost. Om dit te doorbreken, laten we zien dat duurzaam leven niet ingewikkeld of duur hoeft te zijn. Bovendien benadrukken we dat kleine individuele veranderingen bijdragen aan een groter geheel.

Wat kunnen bijvoorbeeld gemeenten doen om inwoners te motiveren?
Sociale normen spelen een belangrijke rol in het bevorderen van duurzaam gedrag. Door normen zichtbaar te maken en te laten zien wat andere bewoners doen en de gemeente zelf doet, kunnen we mensen motiveren om mee te doen. Het is belangrijk om te laten zien dat niemand alles goed kan doen en dat kleine stappen in de goede richting al een verschil maken. Daarnaast moeten we ervoor zorgen dat duurzaam gedrag niet alleen wordt gezien als een individuele verantwoordelijkheid, maar ook als een collectieve actie.

Maar wat als mensen toch weerstand blijven voelen?
Dan is het belangrijk te kijken waar dit vandaan komt. Als een persoon bijvoorbeeld zorgen heeft over geld, dan komt deze bewoner (logischerwijs!) niet aan klimaatmaatregelen toe. Financiering van geveltuintjes of het gratis ophalen van stoeptegels vanuit de gemeente is dan een gedragsinterventie die kan helpen. Ook is het belangrijk om te beseffen dat je nooit iedereen meekrijgt, maar als we mensen in het grijze gebied (ik wil wel, maar hoe?) weten te overtuigen, dan hebben we al veel winst behaald.